ACCOUNTING OF ENVIRONMENTAL COSTS
Yıl 2023,
Cilt: 2 Sayı: 2, 54 - 59, 31.12.2023
Ülkü Mazman İtik
Öz
Environmental accounting performs functions such as classifying, recording and reporting the environmental costs that arise in businesses in accordance with the legislation. Enterprises should benefit from the accounting function of accounting in order to document all environmental activities and investments. In this context, it is not possible to talk about recording and reporting transparently and reliably the studies conducted on the environment without environmental accounting.
The aim of the study is to explain how the environmental costs are recorded in the accounting system by referring to the conceptual framework of environmental costs. The study is a theoretical study with this aspect. Firstly, a literature review was carried out to realize the purpose of the study, then, the types of environmental costs were explained and finally, the methods by which environmental activities and costs were recorded in the accounting system were tried to be explained with examples. As a result of the study, it was determined that environmental costs can be recorded and reported in four ways.
Kaynakça
- Adhikari, D. ve Chen, Y. (2012). “Energy Consumption and Economic Growth: A Panel Cointegration Analysis For Developing Countries”, Review of Economics&Finance,68-80.
- Akpolat, A.G., Altıntaş, N. (2013). “Enerji Tüketimi ile Reel GSYİH Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1961-2010 Dönem”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 8(2), 115-127.
- Altıntaş, H. (2013). “Türkiye’de Birincil Enerji Tüketimi, Karbondioksit Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 263-294.
- Aytun, C. ve Akın, C. S. (2014). “OECD Ülkelerinde Telekomünikasyon Altyapısı ve Ekonomik Büyüme: Yatay Kesit Bağımlı Heterojen Panel Nedensellik Analizi”, İktisat İşletme ve Finans, 29(340), 69-94.
- Ballı, E., Sigeze, Ç., ve Manga, M., (2018). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BDT Ülkeleri Örneği”, UİİİD (Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi)-IJEAS (International Journal of Economic and Administrative Studies), 773-788.
- Bozkaya Ş. ve Aytekin, İ. (2023). “Enerji Tüketiminin İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkilerinin Panel Veri Yöntemiyle İncelenmesi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(1), 131-143. https://doi.org/10.30783/ nevsosbilen.1124363.
- Bozkurt, K. ve Yanardağ, M.Ö. (2017). “Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme: Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Panel Eşbütünleşme Analizi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi,15(1), 194-213. http://dx.doi.org/10.11611/ yead.306823.
- Çayın, M. (2021). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: Üst Orta Gelirli Ülkeler İçin Panel Nedensellik Analizi”, UİİİD (Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi)-IJEAS (International Journal of EconomicandAdministrativeStudies), 30, 183-196.
- Demir, Y. ve Görür Ç. (2020). “OECD Ülkelerine Ait Çeşitli Enerji Tüketimleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Panel Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi Ekoist: Journal Of Econometrics and statistics. 32, 15-33.
- Dunkerley, J. (1982). “Estimating Energy Demand: The Developing Countries”, Energy Journal, 23: 79-99.
- Ebohon, O. J. (1996). “Energy, Economic Growth and Causality in Developing Countries:A Case Study of Tanzania and Nigeria”, Energy Policy, 24: 447- 453.
- Emek, Ö.F. ve Atay Polat, M. (2022). “Enerji Tüketimi, Küreselleşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Seçilmiş Yükselen Piyasa Ekonomileri İçin Bir Nedensellik Analizi”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 9(2), 331-351.
- Gövdere, B. ve Can, M. (2015). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 101-114.
- Han, V. ve Uygur, K. (2021). “Yükselen-7 Ülkelerinde Enerji Tüketimi, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Vektör Otoregresyon Analizi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(3), 88-102.
- Karadaş H.A., Koşaroğlu, Ş.M., ve Salihoğlu, E., (2017). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 129-141.
- Mehara, M. (2006). “Energy Consumption And Economic Growth: Thecase Of Oil Exporting Countries”, EnergyPolicy. 35(2007), 2939-2945.
- Mete E., (2021). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G7 Ülkeleri Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1481-1495.
- Mucuk, M. ve Uysal, D. (2009). “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, 157, 105-115.
- Öncel, A, Kırca, M. ve İnal, V. (2017). “Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine Yönelik Zamanla Değişen Panel Nedensellik Analizi”, Maliye Dergisi, 398-420.
Özata, E. (2010). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik İncelemesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26.
- Sancar, C. ve Atay Polat, M. (2021). “CO2 Emisyonları, Ekonomik Büyüme ve Sağlık Harcamaları İlişkisi: Türkiye ve Seçilmiş Ülke Örnekleri İçin Ampirik Bir Uygulama”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(1), 236-251.
- Stern D. I. (1997). “Limits to Substitution and Irreversibility in Production and Consumption: A Neoclassical Interpretation of Ecological Economics”, Ecological Economics, 21: 197-215.
- Templet, P. H. (1999), “Energy, Diversityand Development in Economic Systems: An Empirical Analysis”, Energy Policy, 30: 223-233.
- Usman, M., Jahanger, A., Makhdum, M. S., Balsalobre-Lorente, D., &Bashir, A. (2021). “How Do Financial Development, Energy Consumption, Natural Resources, And Globalization Affect Arctic Countries’ Economic Growth and Environmental Uality? An Advanced Panel Data Simulation”, Energy(241).
- Usta, C. ve Berber, M. (2017). “Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sektörel Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 173-187.
- Uzunöz, M. ve Akçay, Y. (2012). “Türkiye’de Büyüme ve Enerji Tüketimi Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1970-2010”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), s. 1-16.
- Ünsal, M.E. (2020). “Geçiş Ekonomilerinde Hükümet Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizleri”, Internatıonal Journal of Economıcs and Polıtıcs Scıences Academıc Researches, V:4- N:10.
- Yaşar, S. ve Sugözü, İ. H. (2019), “Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki Bağlamında AB Ülkeleri Üzerine Bir Panel Nedensellik Analizi”, İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 54-64.
- Yerdelen Tatoğlu, F. (2017). Panel Zaman Serileri Analizi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Yu, S. H. andChoi, J. Y. (1985), “The Causal Relationship Between Energy and GNP: An International Comparison”, Journal of Energyand Development, 10 (2): 249-272.
- www.worldbank.org (erişim tarihi: 21.07.2023)
Çevre Maliyetleri ve Muhasebeleştirilmesi
Yıl 2023,
Cilt: 2 Sayı: 2, 54 - 59, 31.12.2023
Ülkü Mazman İtik
Öz
Çevre muhasebesi işletmelerde ortaya çıkan çevresel maliyetleri mevzuata uygun şekilde sınıflandırmak, kayıt altına almak ve raporlamak gibi fonksiyonları yerine getirmektedir. İşletmelerin çevre ile ilgili tüm faaliyetlerin ve yatırımlarının, belgelenmesi için muhasebenin kayıt fonksiyonundan faydalanması gerekir. Bu bağlamda çevre muhasebesi olmadan çevre ile ilgili yapılan çalışmaların şeffaf ve güvenilir şekilde kayıt altına alınıp raporlanmasından bahsedilemez.
Çalışmanın amacı çevre maliyetlerinin kavramsal çerçevesine değinerek çevre maliyetlerinin, muhasebe sisteminde nasıl kayıt edildiğini anlatmaktır. Çalışma bu yönü ile teorik bir çalışmadır, Çalışmanın amacını gerçekleştirmek için öncelikle literatür taraması yapılmış ardından, çevre maliyetlerinin çeşitleri anlatılmış ve son olarak çevre faaliyet ve maliyetlerinin muhasebe sistemi içerisinde hangi yöntemlerle kayıt altına alındığı örneklerle anlatılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın sonucunda çevre maliyetlerinin dört şekilde kayıt altına alınarak raporlanabileceği tespit edilmiştir.
Etik Beyan
Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz
ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarından bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun
davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak
gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir
değişiklik yapmadığımı, çalışmanın Committee on Publication Ethics (COPE)' in tüm şartlarını
ve koşullarını kabul ederek etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim.
Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun
saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu
bildiririm.
Kaynakça
- Adhikari, D. ve Chen, Y. (2012). “Energy Consumption and Economic Growth: A Panel Cointegration Analysis For Developing Countries”, Review of Economics&Finance,68-80.
- Akpolat, A.G., Altıntaş, N. (2013). “Enerji Tüketimi ile Reel GSYİH Arasındaki Eşbütünleşme ve Nedensellik İlişkisi: 1961-2010 Dönem”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetim Dergisi, 8(2), 115-127.
- Altıntaş, H. (2013). “Türkiye’de Birincil Enerji Tüketimi, Karbondioksit Emisyonu ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 8(1), 263-294.
- Aytun, C. ve Akın, C. S. (2014). “OECD Ülkelerinde Telekomünikasyon Altyapısı ve Ekonomik Büyüme: Yatay Kesit Bağımlı Heterojen Panel Nedensellik Analizi”, İktisat İşletme ve Finans, 29(340), 69-94.
- Ballı, E., Sigeze, Ç., ve Manga, M., (2018). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BDT Ülkeleri Örneği”, UİİİD (Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi)-IJEAS (International Journal of Economic and Administrative Studies), 773-788.
- Bozkaya Ş. ve Aytekin, İ. (2023). “Enerji Tüketiminin İktisadi Büyüme Üzerindeki Etkilerinin Panel Veri Yöntemiyle İncelenmesi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 13(1), 131-143. https://doi.org/10.30783/ nevsosbilen.1124363.
- Bozkurt, K. ve Yanardağ, M.Ö. (2017). “Enerji Tüketimi ile Ekonomik Büyüme: Gelişmekte Olan Ülkeler İçin Bir Panel Eşbütünleşme Analizi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi,15(1), 194-213. http://dx.doi.org/10.11611/ yead.306823.
- Çayın, M. (2021). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: Üst Orta Gelirli Ülkeler İçin Panel Nedensellik Analizi”, UİİİD (Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi)-IJEAS (International Journal of EconomicandAdministrativeStudies), 30, 183-196.
- Demir, Y. ve Görür Ç. (2020). “OECD Ülkelerine Ait Çeşitli Enerji Tüketimleri ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Panel Eşbütünleşme Analizi ile İncelenmesi”, İstanbul Üniversitesi Ekoist: Journal Of Econometrics and statistics. 32, 15-33.
- Dunkerley, J. (1982). “Estimating Energy Demand: The Developing Countries”, Energy Journal, 23: 79-99.
- Ebohon, O. J. (1996). “Energy, Economic Growth and Causality in Developing Countries:A Case Study of Tanzania and Nigeria”, Energy Policy, 24: 447- 453.
- Emek, Ö.F. ve Atay Polat, M. (2022). “Enerji Tüketimi, Küreselleşme ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Seçilmiş Yükselen Piyasa Ekonomileri İçin Bir Nedensellik Analizi”, İstanbul Üniversitesi, İktisat Politikası Araştırmaları Dergisi, 9(2), 331-351.
- Gövdere, B. ve Can, M. (2015). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi”, Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 101-114.
- Han, V. ve Uygur, K. (2021). “Yükselen-7 Ülkelerinde Enerji Tüketimi, Doğrudan Yabancı Yatırımlar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Vektör Otoregresyon Analizi”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 11(3), 88-102.
- Karadaş H.A., Koşaroğlu, Ş.M., ve Salihoğlu, E., (2017). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 18(1), 129-141.
- Mehara, M. (2006). “Energy Consumption And Economic Growth: Thecase Of Oil Exporting Countries”, EnergyPolicy. 35(2007), 2939-2945.
- Mete E., (2021). “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G7 Ülkeleri Örneği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1481-1495.
- Mucuk, M. ve Uysal, D. (2009). “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”, Maliye Dergisi, 157, 105-115.
- Öncel, A, Kırca, M. ve İnal, V. (2017). “Elektrik Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkelerine Yönelik Zamanla Değişen Panel Nedensellik Analizi”, Maliye Dergisi, 398-420.
Özata, E. (2010). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik İncelemesi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26.
- Sancar, C. ve Atay Polat, M. (2021). “CO2 Emisyonları, Ekonomik Büyüme ve Sağlık Harcamaları İlişkisi: Türkiye ve Seçilmiş Ülke Örnekleri İçin Ampirik Bir Uygulama”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10(1), 236-251.
- Stern D. I. (1997). “Limits to Substitution and Irreversibility in Production and Consumption: A Neoclassical Interpretation of Ecological Economics”, Ecological Economics, 21: 197-215.
- Templet, P. H. (1999), “Energy, Diversityand Development in Economic Systems: An Empirical Analysis”, Energy Policy, 30: 223-233.
- Usman, M., Jahanger, A., Makhdum, M. S., Balsalobre-Lorente, D., &Bashir, A. (2021). “How Do Financial Development, Energy Consumption, Natural Resources, And Globalization Affect Arctic Countries’ Economic Growth and Environmental Uality? An Advanced Panel Data Simulation”, Energy(241).
- Usta, C. ve Berber, M. (2017). “Türkiye’de Enerji Tüketimi Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sektörel Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 173-187.
- Uzunöz, M. ve Akçay, Y. (2012). “Türkiye’de Büyüme ve Enerji Tüketimi Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1970-2010”. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3 (2), s. 1-16.
- Ünsal, M.E. (2020). “Geçiş Ekonomilerinde Hükümet Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Panel Eşbütünleşme ve Panel Nedensellik Analizleri”, Internatıonal Journal of Economıcs and Polıtıcs Scıences Academıc Researches, V:4- N:10.
- Yaşar, S. ve Sugözü, İ. H. (2019), “Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki Bağlamında AB Ülkeleri Üzerine Bir Panel Nedensellik Analizi”, İktisadi ve İdari Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 54-64.
- Yerdelen Tatoğlu, F. (2017). Panel Zaman Serileri Analizi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
- Yu, S. H. andChoi, J. Y. (1985), “The Causal Relationship Between Energy and GNP: An International Comparison”, Journal of Energyand Development, 10 (2): 249-272.
- www.worldbank.org (erişim tarihi: 21.07.2023)