Araştırma Makalesi
İnfodeminin Etkilerinin Tüketicilerin Özellikleri, Farklı Medya Ortamları ve Sektörler Bağlamında İncelenmesi
Öz
Aşırı miktarda ve doğru/yanlış karmakarışık bir şekilde sunulan bilgilerin virüs gibi yayılarak toplumu olumsuz bir şekilde etkilemesi durumu olarak ifade edilen infodemi kavramı birçok sektörü etkileyebilmektedir. Her karar süreci gibi tüketici karar verme süreci de bu yoğun ve düzensiz bilgi akışları karşısında yüksek risk altındadır. Bu çalışmada infodeminin etkilerinin tüketici özelliklerine, sektörlere ve medya ortamlarına göre bir farklılık oluşturup oluşturmadığının araştırılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda satın alma niyeti (SAN), mağaza ziyaret niyeti (MZN), olumlu ve olumsuz ağızdan ağıza pazarlama (P-WOM, N-WOM) değişkenleri de araştırmaya dahil edilmiştir. Araştırmada kolayda anket yöntemi ve çevrimiçi anket uygulaması ile 509 cevaplayıcıdan veri elde edilmiştir. Verilerin analizi SPSS 23 paket programı ile gerçekleştirilerek betimleyici istatistiksel analizler uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; tüketicilerin satın alma kararlarının infodemiden etkilendiği, bazı sektörlerin ve demografik olarak belli grupların infodemik haberler karşısında daha duyarlı olduğu ortaya konmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyüz SS. 2021 Koronavirüs Komplo Teorileri: Dezenformasyon ve Politik Kimliklerin Komplocu Düșünüșe Etkisi. İletişim Ve Medya Alanında Uluslararası Araştırmalar II, 57-86, Doi:10.19160/e-ijer.1148448.
- Altunsabak Ergin. 2022. Virüsün Eskatoloji Mitine Dönüşümü: Koronavirüs, Millî Folklor 17(135):62-72.
- Apuke OD ve Omar B. 2020 Modelling the antecedent factors that affect online fake news sharing on COVID-19: The moderating role of fake news knowledge, Health Education Research, 35(5): 490–503. doi: 10.1093/her/cyaa030.
- Apuke OD ve Omar B. 2021. Fake News And Covıd-19: Modelling The Predictors of Fake News Sharing Among Social Media Users, Telematics and Informatics, 56:101475. doi: 10.1016/j.tele.2020.101475.
- Ayık Y. 2022. Covid-19 Pandemi Sürecinde Eğlence ve Bilgi Tabanlı Sosyal Medya Kullanımının Ölçülmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1), 115-138. Doi:10.17932/IAU.IAUSBD.2021.021/2022.141.
- Aytan C ve Telci, EE. 2014. Markaların sosyal medya kullanımının tüketici davranışı üzerindeki etkileri, The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 4(4), 2014: 1-15.
- Baccarella CV, Wagner TF, Kietzmann JH ve McCarthy IP. 2018. Social media? It's serious! Understanding the dark side of social media, European Management Journal, 36(4): 431-438. doi:10.1016/j.emj.2018.07.002.
- Berthon PR ve Pitt LF. 2018. Brands, truthiness and post-fact: managing brands in a post-rational World, Journal of Macromarketing, 38(2): 218-227.
- Bilişli Y. (2022). YouTube videolarında Covid-19 aşısı ve infodemi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi (KİAD), (9), 179-203. Doi: 10.56676/kiad.1088518.
- Blanco-Herrero, D, Amores J, Sanchez-Holgado P. 2021. Citizen Perceptions of Fake News in Spain: Socioeconomic, Demographic, and Ideological Differences. Publications, 9(3):1-13. Doi:10.3390/publications9030035.
- Calvillo DP, Ross BJ, Garcia RJ, Smelter TJ ve Rutchick AM. 2020. Political ideology predicts perceptions of the threat of COVID-19 (and susceptibility to fake news about it). Social Psychological and Personality Science, 11(8), 1119-1128. Doi: 10.1177/1948550620940539.
- Chen X, Sin SCJ, Theng YL ve Lee CS. 2015. Why Students Share Misinformation on Social Media: Motivation, Gender, and Study-level Differences, The Journal of Academic Librarianship, 41(5): 583-592. Doi: 10.1016/j.acalib.2015.07.003.
- Cicioğlu B, Çelikcan P. 2022. Pandemi döneminin ana haber bültenlerindeki izleyici katılımı üzerindeki rolü: FOX TV örneği, Turkish Studies, 17(2), 331-365. Doi: 10.7827/TurkishStudies.57293.
- Delgado‐Ballester, E. 2004. Applicability of a Brand Trust Scale Across Product Categories: A Multigroup Invariance Analysis, European Journal of Marketing, 38 (5/6): 573-592. Doi: 10.1108/03090560410529222. Dijidijital (2023) We Are Social Türkiye Dijital Raporu 2023, Available from https://www.dijidijital.com/we-are-social-turkiye-dijital-raporu-2023/ (Accessed: 05 September 2023].
- Durodolu OO ve Ibenne SK. 2020. The fake news infodemic vs information literacy, Library Hi Tech News, 37(7): 13–14. doi:10.1108/LHTN-03-2020-0020.
- Eysenbach G. 2002. Infodemiology: The epidemiology of (mis) information. The American Journal of Medicine, 113(9): 763-765. doi: 10.1016/s0002-9343(02)01473-0.
- Eyüboğlu E, Kodak D. 2023. İnfodemi ve Dijital Kamusal Alan: Afet Dönemi Özelinde Bir Araştırma, TRT Akademi, 8 (18): 528-551, Doi: 10.37679/trta.1277312.
- Godes D ve Mayzlin D. 2004. Using online conversations to study word-of-mouth communication, Marketing science, 23(4): 545-560. Doi: 10.1287/mksc.1040.0071.
- Gölbaşı SD, Metintaş S. 2020. COVID-19 Pandemisi ve İnfodemi, ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(COVID-19 Özel Sayısı):126-37.
- Havey, N. F. 2020. Partisan public health: how does political ideology influence support for COVID-19 related misinformation?. Journal of Computational Social Science, 3(2), 319-342. Doi: 10.1016/j.socscimed.2022.115199.
- Holzwarth M, Janiszewski C, Neumann MM. 2006. The Influence Of Avatars On Online Consumer Shopping Behavior, Journal Of Marketing,70(4):19-36. Doi:10.1509/jmkg.70.4.19.
- Ioanăs E ve Stoica I. 2014. Social Media and Its Impact on Consumers Behavior, International Journal of Economic Practices and Theories, 4(2): 295-303.
- Kortak Yeniceler İ. 2022. Pandemi dönemindeki infodemik içeriklerin bireylerin haber okuma deneyimi üzerindeki etkisi, Yeni Medya, 2022(12), 340-354. Doi: 10.55609/yenimedya.1085584.
- Kumar S, Talwar S, Krishnan S, Kaur P ve Dhir A. 2021. Purchasing Natural Personal Care Products in The Era Of Fake News? The Moderation Effect Of Brand Trust, Journal Of Retailing And Consumer Services, 63:102668. Doi:10.1016/j.jretconser.2021.102668
- Matzler K, Strobl A, Stokburger-Sauer N, Bobovnicky A ve Bauer F. 2016. Brand personality and culture: The role of cultural differences on the impact of brand personality perceptions on tourists' visit intentions, Tourism Management, 52: 507-520. Doi: 10.1016/j.tourman.2015.07.017.
- Obermiller C ve Spangenberg E. 1998. Development of a Scale To Measure Consumer Skepticism Toward Advertising, Journal Of Consumer Psychology, 7:159-186. Doi: 10.1207/s15327663jcp0702_03.
- Oh O, Agrawal M ve Rao HR. 2013. Community intelligence and social media services: A rumor theoretic analysis of tweets during social crises, MIS quarterly, 407-426. Doi: 10.25300/MISQ/2013/37.2.05.
- Pian W, Chi J, Ma F. 2021. The causes, impacts and countermeasures of COVID-19 "Infodemic": A systematic review using narrative synthesis, Inf Process Manag., 58(6):102713. Doi: 10.1016/j.ipm.2021.102713.
- Roozenbeek J, Schneider CR, Dryhurst S, Kerr J, Freeman AL, Recchia G, Van Der Linden, S. 2020. Susceptibility to misinformation about COVID-19 around the World, Royal Society Open Science, 7(10): 201199. Doi: 10.1098/rsos.201199.
- Sezgin AA, Ünal S. 2022. Sosyal Medya Okuryazarlığı Çerçevesindeki Yeni Kavramlar Üzerine Bir Haritalandırma Çalışması, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı. 93-107. Doi: 10.30783/nevsosbilen.1121223
- Shelat B, Egger FN. 2002. What makes people trust online gambling sites?. In CHI'02 Extended Abstracts on Human Factors in Computing Systems, Association for Computing Machinery, New York, 852–853. Doi:10.1145/506443.506631.
- Sun Z, Cheng X, Zhang R ve Yang B. 2020. Factors influencing rumour re-spreading in a public health crisis by the middle-aged and elderly populations, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(18): 6542. Doi: 10.3390/ijerph17186542.
- Şener G. 2020. Markaları Saran Modern Kriz Çemberleri: Sosyal Medya Ateş Fırtınaları Üzerine Bir Alan Taraması, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 65:287-322.
- Tillman L. 2018. Case study: Pepsico ve Kendall Jenner’s controversial commercial. Available from: https://astute.co/pepsi-kendall-jenner-commercial/ [Accesed 10 February 2022 ].
- Turgut E. 2016. Consumer perceptions with purchase intention and word of mouth relation in social media advertising, PhD Dissertation, Trakya University, Social Sciences Institute, Edirne, Türkiye.
- WHO. 2020. ad-hoc online consultation on managing the COVID-19 infodemic World Health Organization. Available from: https://www.who.int/teams/risk-communication/who-ad-hoc-online-consultation-on-managing-the-covid-19-infodemic (Accessed: 05 September 2023).
- Williams Kirkpatrick A. 2021. The spread of fake science: Lexical concreteness, proximity, misinformation sharing, and the moderating role of subjective knowledge, Public Understanding of Science, 30(1): 55–74.
- Visentin M, Pizzi G, Pichierri M. 2019. Fake News, Real Problems For Brands: The Impact of Content Truthfulness and Source Credibility on Consumers’ Behavioral Intentions Toward the Advertised Brands, Journal of Interactive Marketing, 45(1):99-112. Doi: 10.1016/j.intmar.2018.09.001.
- Yılmaz Altuntaş E, Altıparmak İ, Sünger B, Tünel C. 2022. Covid-19 pandemisi sürecinde bilgi ve haber kaynaklarına ulaşmada yeni bir risk olan “İnfodemi” yönetiminde kullanılan iletişim stratejileri, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (29):15-27. Doi: 10.54600/igdirsosbilder.991749.
Toplam 39 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Tüketici Davranışı |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Aralık 2023 |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2023 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Kasım 2023 |
| Kabul Tarihi | 20 Aralık 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023Cilt: 2 Sayı: 2 |
ISSN: 2980-1540
Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
Uluslararası Güncel Sosyal Bilimler Dergisi (CUSOS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;