Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Yenilenebilir Enerji, Ekonomik Büyüme ve CO2 Salınımı Arasındaki İlişki

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 38 - 45, 03.07.2023

Kübra Özman , Hacı Ahmet Karadaş

Öz

Ekonomik büyümenin olmazsa olmazı enerji, tarih boyunca genellikle fosil kaynaklar kullanılarak elde edilmektedir. Ancak, fosil yakıt kullanımları çevresel sorunlara neden olmasının yanında sınırlı kaynağa olması nedeniyle yakın zamanda tükenecek bir enerji kaynağıdır. Fosil yakıtların alternatifi olan yenilenebilir enerji kaynakları hem fosil yakıtlara oranla daha çevreci hem de dünya var olduğu sürece tükenmeyeceklerdir. Buna ek olarak, her ülkenin coğrafyasına uygun yenilenebilir enerji kaynağı vardır. Bu bağlamda yenilenebilir enerji kullanımının artması, küresel ısınmanın azalmasına ve dışa bağımlılığı azaltarak ekonomilerin büyümesine olumlu katkı sağlayabilir. Bu çalışmada, BRICS-T ülkelerinin 2000 -2019 dönemine ait veri setine ekonometrik analiz uygulanmıştır. Nedensellik testi sonucunda kişi başı GSYH ve yenilenebilir enerji kullanım yüzdesinden kişi başı karbondioksit salınımına doğru tek yönlü nedensellik olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca uygulanan eş bütünleşme testi sonucunda yenilenebilir enerji kullanımının karbondioksit emisyonlarını azalttığı, kişi başı GSYH’nin ise karbondioksit emisyonlarını artırdığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji Ekonomik Büyüme CO2 salınımı Küresel ısınma

Kaynakça

  • Alper, FÖ, Alper AE. (2017). Karbondioksit Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi Dergisi, 25(33):153. doi:10.17233.
  • Ateş B, Yağcı H. (2023). Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Enerji Tüketiminin Ekonomik Refaha Etkisi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25):6-8. doi:10.53092.
  • Baltagi, BH, Feng, Q, Kao, C. (2012). A Lagrange Multiplier test for cross-sectional dependence in a fixed effects panel data model. Journal of Econometrics, 170(1):164-177.
  • Baloch, MA., Mahmood, N., Zhang, JW. (2019). Effect of natural resources, renewable energy and economic development on CO2 emissions in BRICS countries. Science of the Total Environment, 678, 632-638.
  • Bekar, N. (2020). Yenilenebilir enerji kaynakları açısından Türkiye’nin enerji jeopolitiği. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 3(1), 40.
  • Breusch, TS, Pagan, AR. (1980). The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. The review of economic studies, 47(1):239-253.
  • Cinel, EA. (2014). Türkiye’ de Ekonomik Büyümenin Belirleyicileri (1980-2011). Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(8), 15-26.
  • Çetintaş, H., Bicil, İM., Türköz, K. (2016). Türkiye’de CO2 Salınımları EnerjiTüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (619), 57-67.
  • Çetintaş Y, Aydın C. (2022). Yenilenebilir Enerji Bağlamında Çevre Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği. Journal of Management and Economics Research, 20(1), 292-312. doi:10.11611.
  • Çetinbakış M, Şahin Kutlu Ş. (2022). Türkiye’de yenilenebilir enerji tüketimi ve çevresel sürdürülebilirliğin ekonomik büyüme üzerine etkisi. Journal of Empirical Economics and Social Sciences, 4(1), 20-38. doi:10.46959.
  • De Hoyos, R. E, Sarafidis, V. (2006). Testing for cross-sectional dependence in panel-data models. The stata journal, 6(4):482-496.
  • Enerdata (2020) Global energy statistical yearbook (2020). https://yearbook.enerdata.net/total-energy/world-consumptionstatistics.
  • Eyüboğlu K, Akdağ S, Özçelik M. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji Ve Ekonomik Büyüme Etkileşiminin Test Edilmesi. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 29-36.
  • IPCC. (2007). Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). IPCC WGI Fourth Assessment Report. Climate Change 2007: The Physical Science Basis.
  • İnan İ, Akbulut İ, Aslan E. (2018). Enerji Sorununun Çözümünde Yenilenemez ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri Ve Önemi. Türk Dünyası Araştırmaları, 120(237), 11-40.
  • Karadaş, HA, Sali̇hoğlu, E, Koşaroğlu, Ş. (2019). CAD Problem in Turkish Economy: An Application with Selected Macroeconomic Variables. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1):448-461. doi: 10.33905/bseusbed.486105
  • Karadaş, HA. (2020a). Effect of Labor Force Education Level on Growth: An Analysis on Fragile Five Countries. A. Umut (Ed.), Contemporary Approaches in The Field Of Economy, Finance and Management içerisinde (s.43-58). Nobel Bilimsel Eserler.
  • Karadaş, HA. (2020b). Seçili N-11 Ülkelerinde İşgücü Eğitim Seviyesinin Ekonomiye Etkisi. N. Balıkçıoğlu (Ed.), Makroekonomik Göstergeler Çerçevesinde N -11 Ülkeleri içerisinde (s.107-138). Orion Kitabevi.
  • Koçbulut Ö, Barış, S. (2016). Avrupa Birliği Ülkelerinde İhracat ve Doğrudan Yabancı Yatırımların Kadın İstihdamı Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1(2):22-39.
  • Korkmaz Ö, Develi A. Türkiye’de Birincil Enerji Kullanımı, Üretimi ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 2.
  • Mete E. (2021). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G7 Ülkeleri Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1481-1495. doi:10.16951.
  • Ordu S. (2022). Enerji Tüketimi, CO2 Salınımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 4(1), 52-63. doi:10.38009.
  • Örk Özel S, Ekiz FM. (2021). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Karbondioksit Emisyonunun Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 625-647. doi:10.18074.
  • Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross sectional dependence in panels. Empirical Economics, 1-38.
  • Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence. Journal of applied econometrics, 22(2):265-312.
  • Şahin G, Onurbaş Avcıoğlu A. (2016). Tarımsal Üretimde Sera Gazları ve Karbon Ayak İzi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 12(3):160.
  • TEİAŞ. (2021). Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. Nisan 2021 kurulu güç raporu. https://www.teias.gov.tr/tr-TR/kurulu-guc-raporlari.
  • Ünlü İ, Sever R, Akpınar A. (2011). Türkiye’de Çevre Eğitimi Alanında Yapılmış Küresel Isınma Ve Sera Etkisi Konulu Akademik Araştırmaların Sonuçlarının İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1):41
  • Yanıktepe T, Kısakürek Parlak T, Kara O. (2021). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(3):453-454. doi:10.47495.
  • Yenilmez F, Erdem MS. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Büyüme ile Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1):1-2. doi:10.17494.

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 1, 38 - 45, 03.07.2023

Kübra Özman , Hacı Ahmet Karadaş

Öz

Energy, which is indispensable for economic growth, has been obtained by using fossil resources throughout history. However, the use of fossil fuels is an energy source that will soon be depleted due to its limited resources as well as causing environmental problems. Renewable energy sources, which are alternatives to fossil fuels, are both more environmentally friendly than fossil fuels and will not run out as long as the world exists. In addition, each country has a renewable energy source suitable for its geography. In this context, the increase in the use of renewable energy can contribute positively to the reduction of global warming and the growth of economies by reducing foreign dependency. In this study, econometric analysis was applied to the data set of BRICS-T countries for the period 2000 -2019. As a result of the causality test, it has been determined that there is a one-way causality running from per capita GDP and percentage of renewable energy use to carbon dioxide emissions per capita. In addition, as a result of the co-integration test applied, it was determined that the use of renewable energy reduces carbon dioxide emissions, while per capita GDP increases carbon dioxide emissions.

Kaynakça

  • Alper, FÖ, Alper AE. (2017). Karbondioksit Emisyonu, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi İlişkisi: Türkiye İçin Bir ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Sosyoekonomi Dergisi, 25(33):153. doi:10.17233.
  • Ateş B, Yağcı H. (2023). Türkiye ve BRICS Ülkelerinde Enerji Tüketiminin Ekonomik Refaha Etkisi. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(25):6-8. doi:10.53092.
  • Baltagi, BH, Feng, Q, Kao, C. (2012). A Lagrange Multiplier test for cross-sectional dependence in a fixed effects panel data model. Journal of Econometrics, 170(1):164-177.
  • Baloch, MA., Mahmood, N., Zhang, JW. (2019). Effect of natural resources, renewable energy and economic development on CO2 emissions in BRICS countries. Science of the Total Environment, 678, 632-638.
  • Bekar, N. (2020). Yenilenebilir enerji kaynakları açısından Türkiye’nin enerji jeopolitiği. Türkiye Siyaset Bilimi Dergisi, 3(1), 40.
  • Breusch, TS, Pagan, AR. (1980). The Lagrange multiplier test and its applications to model specification in econometrics. The review of economic studies, 47(1):239-253.
  • Cinel, EA. (2014). Türkiye’ de Ekonomik Büyümenin Belirleyicileri (1980-2011). Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 4(8), 15-26.
  • Çetintaş, H., Bicil, İM., Türköz, K. (2016). Türkiye’de CO2 Salınımları EnerjiTüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (619), 57-67.
  • Çetintaş Y, Aydın C. (2022). Yenilenebilir Enerji Bağlamında Çevre Ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: OECD Ülkeleri Örneği. Journal of Management and Economics Research, 20(1), 292-312. doi:10.11611.
  • Çetinbakış M, Şahin Kutlu Ş. (2022). Türkiye’de yenilenebilir enerji tüketimi ve çevresel sürdürülebilirliğin ekonomik büyüme üzerine etkisi. Journal of Empirical Economics and Social Sciences, 4(1), 20-38. doi:10.46959.
  • De Hoyos, R. E, Sarafidis, V. (2006). Testing for cross-sectional dependence in panel-data models. The stata journal, 6(4):482-496.
  • Enerdata (2020) Global energy statistical yearbook (2020). https://yearbook.enerdata.net/total-energy/world-consumptionstatistics.
  • Eyüboğlu K, Akdağ S, Özçelik M. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Enerji Verimliliği, Yenilenebilir Enerji Ve Ekonomik Büyüme Etkileşiminin Test Edilmesi. Tarsus Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 29-36.
  • IPCC. (2007). Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). IPCC WGI Fourth Assessment Report. Climate Change 2007: The Physical Science Basis.
  • İnan İ, Akbulut İ, Aslan E. (2018). Enerji Sorununun Çözümünde Yenilenemez ve Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Yeri Ve Önemi. Türk Dünyası Araştırmaları, 120(237), 11-40.
  • Karadaş, HA, Sali̇hoğlu, E, Koşaroğlu, Ş. (2019). CAD Problem in Turkish Economy: An Application with Selected Macroeconomic Variables. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1):448-461. doi: 10.33905/bseusbed.486105
  • Karadaş, HA. (2020a). Effect of Labor Force Education Level on Growth: An Analysis on Fragile Five Countries. A. Umut (Ed.), Contemporary Approaches in The Field Of Economy, Finance and Management içerisinde (s.43-58). Nobel Bilimsel Eserler.
  • Karadaş, HA. (2020b). Seçili N-11 Ülkelerinde İşgücü Eğitim Seviyesinin Ekonomiye Etkisi. N. Balıkçıoğlu (Ed.), Makroekonomik Göstergeler Çerçevesinde N -11 Ülkeleri içerisinde (s.107-138). Orion Kitabevi.
  • Koçbulut Ö, Barış, S. (2016). Avrupa Birliği Ülkelerinde İhracat ve Doğrudan Yabancı Yatırımların Kadın İstihdamı Üzerindeki Etkisi: Panel Veri Analizi. Aydın İktisat Fakültesi Dergisi, 1(2):22-39.
  • Korkmaz Ö, Develi A. Türkiye’de Birincil Enerji Kullanımı, Üretimi ve Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) Arasındaki İlişki. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27(2), 2.
  • Mete E. (2021). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: G7 Ülkeleri Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1481-1495. doi:10.16951.
  • Ordu S. (2022). Enerji Tüketimi, CO2 Salınımı ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye İçin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. Ekonomi İşletme ve Maliye Araştırmaları Dergisi, 4(1), 52-63. doi:10.38009.
  • Örk Özel S, Ekiz FM. (2021). Yenilenebilir Enerji Tüketimi ve Karbondioksit Emisyonunun Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri: Türkiye Örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(2), 625-647. doi:10.18074.
  • Pesaran, M. H. (2004). General diagnostic tests for cross sectional dependence in panels. Empirical Economics, 1-38.
  • Pesaran, M. H. (2007). A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence. Journal of applied econometrics, 22(2):265-312.
  • Şahin G, Onurbaş Avcıoğlu A. (2016). Tarımsal Üretimde Sera Gazları ve Karbon Ayak İzi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 12(3):160.
  • TEİAŞ. (2021). Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi. Nisan 2021 kurulu güç raporu. https://www.teias.gov.tr/tr-TR/kurulu-guc-raporlari.
  • Ünlü İ, Sever R, Akpınar A. (2011). Türkiye’de Çevre Eğitimi Alanında Yapılmış Küresel Isınma Ve Sera Etkisi Konulu Akademik Araştırmaların Sonuçlarının İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1):41
  • Yanıktepe T, Kısakürek Parlak T, Kara O. (2021). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(3):453-454. doi:10.47495.
  • Yenilmez F, Erdem MS. (2018). Türkiye ve Avrupa Birliği’nde Ekonomik Büyüme ile Enerji Tüketimi Arasındaki İlişki: Toda-Yamamoto Nedensellik Testi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1):1-2. doi:10.17494.
Toplam 30 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Büyüme
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Kübra Özman

Hacı Ahmet Karadaş

Erken Görünüm Tarihi 28 Temmuz 2023
Yayımlanma Tarihi 3 Temmuz 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023Cilt: 2 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Özman, K., & Karadaş, H. A. (2023). Yenilenebilir Enerji, Ekonomik Büyüme ve CO2 Salınımı Arasındaki İlişki. Uluslararası Güncel Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 38-45.

ISSN: 2980-1540
download

Bu ürün Creative Commons Attribution 4.0 tarafından lisanslanmıştır.
download

Uluslararası Güncel Sosyal Bilimler Dergisi (CUSOS) aşağıda verilen Alan Endeksleri tarafından taranmaktadır;